Tohumdan gelen mucize, ÇİMLENME...

Bugün sizlerle öğrencilerimin yaptığı tohum çimlendirme çalışmalarını paylaşmak istedim. Aslında hemen hemen herkes, hayatında en az bir kere tohumu ıslak pamuklar arasına koyup çimlendirme deneyini yapmıştır.
Gelin bugün sizlerle çimlenmeyi gerçekleştiren tohumun bilinmeyenlerini de konuşalım.

Tohum, çiçekli bitkilerde döllenme sonucu oluşan zigotun gelişerek oluşturduğu bir yapıdır. Tohum aslında çimlenme aşamasıyla yeni bitki oluşturana kadar UYKU halinde olan CANLI bir yapıdır. Şimdi diyeceksiniz ki "Madem canlı, nasıl besleniyor da canlılığını sürdürüyor? Daha yaprakları bile yok ki tohumun, fotosentez yapsın. ".

Bunu cevaplandırabilmek için tohumun yapısını biraz incelememiz gerekecek.
Tohum, genel olarak da üç farklı yapıdan oluşmaktadır: bunlardan birincisi kabuktur.

• Kabuk, tohumu çepeçevre sararak içerisindeki özel yapıları koruyan ve su kaybını önleyen bir yapıdır .

Tohumu oluşturan diğer yapılar da besin dokusu ve bitki embriyosudur.

• Bitki embriyosu, bitkinin küçük bir kopyası gibidir, bitkiyle ilgili bütün bilgileri taşır ve tohumun canlı kısmıdır.
• Besin dokusu ise, yeni bitki kendi besinini üretebilecek hale gelene kadar embriyonun canlılığını sürdürmesi için ona gerekli besini sağlayan yapıdır.

Yani tohum çimlenmeden önce uyku halindeyken depoladığı bu besin dokusu sayesinde besin ihtiyacını karşılayarak canlılığını sürdürebilmektedir.

Bu noktada ilgi çekici bir detay çıkar karşımıza; her bitkinin tohumunda  tam da ihtiyacı kadar besin depolanır. Hatta döllenmeden sonra tohum oluşurken bitkinin türüne göre hangi maddelerin depolanacağı da bellidir.

Gelelim tohumdan yeni bir bitki oluşturmaya...

Tohuma uygun koşullar sağladığımızda, yeni kök ve yapraklar oluşturmasına tohumun çimlenmesi diyoruz. 

Mesela, annemiz fasulye tohumlarını kavanozda saklarken  bu gerçekleşmiyor. 

Neden?

Çünkü çimlenme için gerekli şartlar sağlanmadı .

• Bir tohumun çimlenerek yeni bitkiyi oluşturabilmesi için; bir kere tohumları kavanozdan çıkarmalıyız, çünkü çimlenmek için tohumların oksijene ( havaya) ihtiyacı var. Bunun dışında tohumları nemli tutmalıyız, yani çimlenme için su da mutlaka olmalı. Son olarak da uygun sıcaklık, tohumları buzdolabında çimlendiremeyiz mesela. Bu üç şartı da sağladığımızda başarılı oluyoruz. Ama biri dahi eksik olursa gerçekleşmiyor. 

Işıktan hiç bahsetmediğimi fark etmişsinizdir. Çimlenme için ışığa ihtiyaç duymamamızın nedeni daha yapraklarımızın oluşmamasıdır. Biliyorsunuz fotosentez olayını yeşil yapraklar geçekleştiriyor. Fotosentez yapmıyorsak ışığa da ihtiyacımız yok demektir.

Tohum çimlenerek ne zaman yapraklarını oluşturursa, ışığa ihtiyaç duymaya da o zaman başlamaktadır.

Evet biz 6-B sınıfı öğrencilerimle bunu başardık, sıra siz de. Siz  de yaptığınız denemeleri paylaşın bizimle.

Gülşen GÜLER CEYLAN